Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów pomiędzy rodzicami a dziećmi

Rodzice oraz dzieci mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów i to niezależnie od władzy rodzicielskiej. Zatem pozbawienie czy ograniczenie władzy rodzicielskiej nie wyłącza prawa i obowiązku do spotkań z dziećmi.
Kontakty z dzieckiem uregulowane mogą być :

• w wyroku rozwodowym,
• w postanowieniu sądu rodzinnego- po złożeniu stosownego wniosku,
• na mocy porozumienia między rodzicami. 

Sprawy o kontakty inicjowane są jednak przeważnie, gdy rodzice dziecka żyją w rozłączeniu i jeden z rodziców nie wyraża zgody na proponowane warunki spotkań z dzieckiem przez drugiego rodzica.

Zgodnie z przepisami, jeżeli dziecko przebywa na stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia. W przypadku braku porozumienia należy sporządzić wniosek o uregulowanie kontaktów.

Kontakty z dzieckiem w polskim prawie

Każdy rodzic, niezależnie od tego gdzie przebywa, ma prawo do utrzymywania kontaktów ze swoim dzieckiem. Pojęcie kontaktów z dzieckiem często jest mylone z prawem do widzenia się z dzieckiem. Są to jednak osobne terminy. Widzenia odbywają się w zakładach karnych, rodzic bądź członek rodziny odbywa zaś z dzieckiem kontakty.

Problematykę kontaktów dzieci z rodzicami i krewnymi (np. babciami, dziadkami), reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy (k.r.o). Zgodnie z artykułem 113 k.r.o niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów (art. 113 k.r.o paragraf 1).

Paragraf 2 art. 113 k.r.o. określa, że kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (Skype, Facebook, Messenger, WhatsApp, Gadu Gadu).

Co należy rozumieć przez pojęcie „kontakty”?

Są to osobiste spotkania z dzieckiem osób uprawnionych, oprócz drugiego rodzica prawo te przysługuje także rodzeństwu dziecka i dziadkom, a nawet innym osobom, jeśli przez dłuższy czas opiekowały się dzieckiem.

Sąd może uregulować kontakty dziecka z rodzicem w różnorodny sposób i w szczególności orzec o:

• kontaktach z małoletnimi bez obecności osoby wykonującej wyłączną władzę rodzicielską,
• odwiedzinach osoby uprawnionej w miejscu zamieszkania lub poza miejscem zamieszkania dziecka,
• odbieraniu dziecka z miejsca zamieszkania, szkoły, przedszkola lub innej placówki oświatowej,
• odprowadzaniu dziecka po zakończeniu spotkania do jego miejsca stałego pobytu,
• zabieraniu dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
• spędzeniu z nim czasu,
• bezpośrednim porozumiewaniu się z dzieckiem,
• utrzymywaniu korespondencji,
• komunikowaniu za pomocą innych środków porozumiewania się na odległość, skype, sms, mail.

Sąd może w bardzo precyzyjny sposób uregulować kwestie kontaktów z dzieckiem w poszczególnych okresach bądź dniach. Dotyczy to w szczególności:

• Bożego Narodzenia,
• Wielkanocy,
• ferii zimowych i wakacji,
• urodzin, imienin,
• wydarzeń i świąt okolicznościowych, np. Dnia Dziecka, Dnia Matki czy Dnia Ojca.

Jak można ustalić kontakty z dzieckiem?

Władza rodzicielska, w szczególności pozbawienie władzy rodzicielskiej albo ograniczenie władzy rodzicielskiej, nie ma wpływu na prawo do kontaktów rodzica z dzieckiem.

Sposób i forma utrzymywania kontaktów z dzieckiem zależy od wieku dziecka, jego stanu zdrowia oraz rozwoju psychofizycznego. Sama częstotliwość utrzymywania kontaktów zależy od konkretnej sytuacji faktycznej i prawnej dziecka oraz obojga rodziców: matki oraz ojca.

Samo uregulowanie kontaktów z dzieckiem, jak już zostało wspomniane  może nastąpić na wiele sposobów:

• porozumienie między rodzicami,
• postanowienie sądu (sprawa o ustalenie kontaktów),
• wyrok sądu( przeważnie dotyczy to wyroku rozwodowego)
• ugoda sądowa,

Rodzice najczęściej ustalają kwestię kontaktów na drodze porozumienia, najlepiej zrobić to pisemnie, a nie tylko w formie ustnej. Jednak gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia, to o kontaktach orzeka sąd rodzinny po przeprowadzeniu co najmniej jednej rozprawy, przesłuchaniu stron, świadków, analizie dowodów z opinii biegłych np. psychologów czy psychiatrów.

Zdarza się, ze kontakty z dzieckiem są ograniczone bądź zakazane z uwagi na dobro dziecka. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem (art. 113² § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Dzieje się to w sytuacji, gdy rodzic np.: odbywa karę pozbawienia wolności, jest poważnie chory psychicznie, w przeszłości znęcał się nad dzieckiem, ma zakaz zbliżania, był karany za przestępstwo na szkodę dziecka, w sposób uporczywy nie interesował się dzieckiem, jego cechy osobowościowe wykluczają bądź ograniczają kontakty.

Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem

Kontakty można uregulować więc na wiele sposób. Jednym z popularnych sposobów ustalenia kontaktów rodzica z dzieckiem jest wszczęcie postępowania sądowego.

Postępowanie rozpoczyna złożony wniosek o ustalenie kontaktów, określany też jako wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Ten dokument nosi nazwę wniosku o kontakty, a sformułowanie „pozew o kontakty z dzieckiem” jest sformułowaniem nieprawidłowym.

Warto rozważyć też, na którym etapie postępowania złożyć wniosek o zabezpieczenie kontaktów, ponieważ samo postępowanie może być długotrwałe.

Nie istnieje uniwersalny wzór wniosku o kontakty, ponieważ każdy wniosek musi być poprzedzony wszechstronną analizą sytuacji prawnej i faktycznej klienta.

We wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem należy napisać, jak rodzic chciałby, aby wyglądały kontakty tj. podać konkretne dni i godziny, tak aby orzeczenie mogło być wykonalne.

We wniosku należy przytoczyć okoliczności faktyczne (najlepiej w uzasadnieniu), wskazać dowody np.:

• dowód w postaci przesłuchania świadków i stron,
• dowód z opinii biegłego psychologa,
• dowód z opinii biegłego psychiatry,
• dowód z OZSS (Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów – dawniej RODiK, czyli Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny),

oraz wskazać, czy strony próbowały załatwić sprawę polubownie np. w drodze mediacji.

Obligatoryjnie należy załączyć odpis aktu urodzenia dziecka w oryginale oraz orzeczenie ustalające kontakty, gdy takowe istnieje w obrocie prawnym.

Po złożeniu wniosku, gdy nie jest on dotknięty brakami formalnymi, sąd zarządza doręczenie wniosku drugiemu z rodziców, który ma zazwyczaj 14 dni na złożenie odpowiedzi na pozew.

Opłata sądowa od wniosku w sprawie o kontakty wnosi 100 zł.

Harmonogram osobistych spotkań i opieki

Czym dokładniejszy harmonogram kontaktów z dzieckiem, tym większa jest szansa, że później będzie mniej nieporozumień pomiędzy rodzicami. Warunki zgodnie z którymi przysługuje prawo do spędzenia czasu z dzieckiem mogą zostać określone na przykład w następujący sposób:

ojciec ma odbierać dziecko w drugi i czwarty (albo pierwszy i trzeci) weekend miesiąca z miejsca zamieszkania dziecka o godz. 10.00 w sobotę i odwieźć dziecko do jego miejsca zamieszkania w niedzielę na godz. 18.00;

pierwszy tydzień ferii zimowych dziecko spędza czas z ojcem, a drugi tydzień z matką;

w wakacje od 1 do 15 lipca dziecko będzie spędzało czas z ojcem, a następnie od 15 lipca do 15 sierpnia z matką, by od 15 sierpnia do końca wakacji ponownie pozostawać z ojcem lub w wakacje ojciec odbierze dziecko w pierwszym ich dniu o godz. 10.00 z miejsca zamieszkania dziecka i spędzi z nim dwa tygodnie, tj. do dnia 15 lipca, kiedy to odwiezie dziecko do jego miejsca zamieszkania na godz. 18.00;

w latach parzystych całe święta, tj. od Wigilii do drugiego dnia Świąt dziecko może spędzać z ojcem, zaś w latach nieparzystych z matką lub podział świąt w ten sposób, że w latach parzystych w Wigilię od godziny 10 do godziny 17 dziecko spędzi czas z ojcem, następnie pierwszy dzień Świąt u matki, a drugi ponownie z ojcem. Podobnie może być w czasie Świąt Wielkanocnych;

rozmowy telefoniczne, w z góry określonych dniach i godzinach lub porozumiewanie się przy pomocy innych sposobów komunikowania się na odległość;

Możliwości jest wiele, a harmonogram spotkań i opieki nad dzieckiem powinno zaplanować się zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami samego dziecka oraz każdego z rodziców, a także dopilnować, by harmonogram ten, ze względu na dobro dziecka, realizowany był bez utrudniania kontaktów przez drugą stronę.

Rodzic, z którym dziecko przebywa na stałe zobowiązany jest do umożliwienia kontaktów w ustalonej formie, a także powinien przygotować dziecko do spotkania (odpowiednio ubrać, spakować, jeżeli dziecko zabierane jest poza miejsce jego zamieszkania). Na rodzicu tym spoczywa także odpowiedzialność przekazywania wszelkiej korespondencji, udostępnienia komputera, w tym również poczty internetowej i telefonu.

Sąd nie zawsze orzeknie zgodnie z wnioskiem i może nie ustalić harmonogramu kontaktów zgodnie z życzeniami rodziców. Musi zapoznać się ze sprawą, ocenić sytuację i orzec z uwzględnieniem dobra małoletniego dziecka. Uregulowane przez sąd zasady kontaktów z dzieckiem powinny być przestrzegane, a uprawniony do spotkań nie może, bez zgody rodzica, u którego dziecko stale przebywa, spotykać się z nim w innych terminach niż te, które zostały określone w orzeczeniu sądu.

Wraz z orzeczeniem o kontaktach sąd reguluje sprawy finansowe i zapewnia pieniądze, które umożliwią wykonywanie kontaktów z dzieckiem. Może na przykład zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu albo tę, pod której opieką pozostaje dziecko do pokrycia kosztów jego podróży i pobytu (lub także osoby towarzyszącej dziecku) oraz powrotu do domu.

Jak wygląda sprawa sądowa o ustalenie kontaktów z dzieckiem?

Jak już wskazano sprawa o uregulowanie kontaktów rozpoczyna się złożeniem przez wnioskodawcę wniosku o uregulowanie kontaktów. Następnie drugi z rodziców, czyli uczestnik, składa odpowiedź na wniosek. Przeprowadzane jest postępowanie dowodowe.

Zazwyczaj kluczowe znaczenie mają opinie biegłych sądowych psychologów i psychiatrów.

Oczywiście orzeczenie w postaci postanowienia ustalającego kontakty może zapaść po przeprowadzeniu już pierwszego terminu rozprawy. Orzeczenie może także zapaść po kilku a nawet czasami kilkunastu rozprawach, jest to związane ze stopniem skomplikowania sprawy i objętością materiału dowodowego.

Zazwyczaj, gdy rodzic żąda ustalenia kontaktów, to są one ustalane rozmiarze wskazanym przez rodziców lub biegłych.  Zdarza się też, że sąd z uwagi na dobro dziecka, zakazuje kontaktów bądź je ogranicza do minimum, np. do samych kontaktów telefonicznych bądź z udziałem drugiego z rodziców albo kuratora sądowego/psychologa.

Uregulowane kontakty ojca z dzieckiem – jak często powinny się odbywać?

W zakres widywania się i wspólnego przebywania dziecka z ojcem wchodzą: odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. Najważniejszym przejawem kontaktów z dzieckiem jest:

• widywanie się rodzica z dzieckiem,
• zabieranie dziecka przez rodzica poza miejsce zamieszkania dziecka,
• spędzanie z dzieckiem ferii, wakacji, świąt.

Częstotliwość kontaktów ojca z dzieckiem nie jest odgórnie ustalona, ponieważ zależy od wielu czynników, w szczególności:

• potrzeb dziecka,
• potrzeb ojca,
• predyspozycji i kompetencji wychowawczych ojca,
• miejsca zamieszkania dziecka,
• miejsca zamieszkania ojca.

Gdy ojciec ma problem z realizacją kontaktów to należy rozważyć ustalenie kontaktów ojca z dzieckiem na drodze sądowej.

Przykład:

Anna i Piotr rozwiedli się w 2021 roku. Mają dwójkę dzieci, które na stałe mieszkają z matką. Początkowo kontakty odbywały się rzadko z uwagi na to, że Piotr pracował poza granicami kraju. Obecnie wrócił do kraju na stałe i chce mieć z nimi stałe kontakty.

Gdy chce odbyć kontakty z nimi, wtedy matka dzieci zawsze szuka wymówek, żeby do tego nie doszło, np. twierdzi, że dzieci są chore, zmęczone, mają wyjścia do kolegów, urodziny kolegów, zajęcia dodatkowe itd.

Piotr decydował się na wszczęcie postępowania o ustalenie kontaktów, aby z góry w sposób uporządkowany było wiadomo, kiedy dzieci mają kontakty z ojcem oraz, aby każdy z rodziców mógł czynić plany na te dni.

Strony na pierwszym terminie rozprawy doszły do porozumienia i ustaliły kontakty, a sąd wydał postanowienie na zgodny wniosek stron:

1) weekendy – I i III weekend miesiąca od piątku od godziny 18.00. do niedzieli do godziny 18.00.;

2) w dni powszednie – w każdą środę od 16.00. do 20.00.

3) w wakacje: od 1 lipca do 15 lipca od 9.00. do 18.00; od 1 sierpnia do 15 sierpnia od 9.00. do 18.00.;

4) w ferie: pierwszy tydzień ferii od niedzieli poprzedzającej pierwszy poniedziałek ferii od 9.00. do kolejnej niedzieli do 18.00.;

5) w dni świąteczne:

a. Boże Narodzenie – w latach parzystych od 9.00. do 17.00. w Wigilię oraz od 9.00. do 18.00 w II Dzień Świąt (26 grudnia); w latach nieparzystych od 18.00. w Wigilię do 18.00. I Dnia Świąt (25 grudnia);

b. Wielkanoc – w latach parzystych od 9.00. w Wielką Sobotę do 15.00. w Pierwszy Dzień Świąt (niedziela); w latach nieparzystych od 15.00. w Pierwszy Dzień Świąt do 18.00. w Drugi Dzień Świąt (poniedziałek).

Ustalono, że w dniach odbywania kontaktów Piotra z dziećmi, jest on zobowiązany do odebrania dzieci z miejsca ich zamieszkania lub szkół, oraz do odprowadzenia ich do miejsca zamieszkania po zakończonym kontakcie. Ponadto Anna została zobowiązana do nieutrudniania kontaktów ojca z dziećmi.

Kontakty można też ustalić w postaci ugody, zawartej przed mediatorem sądowym.

Mediator jest osobą kompetentną i fachową, posiadającą dużą wiedzę z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne dotyczące prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych. Mediator pomaga skonfliktowanym członkom rodziny określić sporne zagadnienia oraz wypracować im kompromisowe rozwiązanie. Strony mogą wybrać mediatora lub zostanie on wskazany przez sąd. Mediator jest osobą bezstronną, dbającą o równe traktowanie stron. Powinien czuwać nad tym, aby strony traktowały się nawzajem z szacunkiem i godnością. W przypadku wątpliwości co do bezstronności można zwrócić się o jego zmianę. Listy stałych mediatorów prowadzą organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych oraz uczelnie, mogą one także tworzyć ośrodki mediacyjne. Listy zawierające nazwiska mediatorów znajdują się w każdym sądzie.

Mediator pomagając stronom w rozmowie na temat sporu i w wypracowaniu przez nie rozwiązania powinien zachować bezstronność i być neutralnym.

Przebieg mediacji jest poufny. Mediator :

• jest zobowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się podczas prowadzenia mediacji;
• nie może być przesłuchany jako świadek w sprawie, w której prowadził mediację, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy;
• może – będąc upoważniony przez sąd na wniosek stron – zapoznać się z aktami sprawy.

Mediacja w sprawach rodzinnych może toczyć się zarówno przed wystąpieniem do sądu, jak i w trakcie postępowania sądowego. Mediacja może być prowadzona na podstawie:

• umowy o mediację zawartej między stronami,
• wniosku stron,
• postanowienia sądu.

Co to jest ugoda ?

To umowa zawarta między stronami sporu (konfliktu). w której określone są wzajemne prawa i obowiązki stron

Uczestnicy mediacji nie są zobowiązani do zawarcia ugody. Jeżeli nie dojdzie do zawarcia ugody, strony nie są związane propozycjami wzajemnych ustępstw, czy oświadczeniami składanymi przed mediatorem i nie mogą się na nie powoływać w trakcie dalszego postępowania. Niezawarcie ugody nie powoduje dla stron uczestniczących w mediacji żadnych negatywnych konsekwencji. Strony mogą nadal dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.

Co z postępowaniem sądowym, w ramach którego zawarto ugodę ?

Zawarcie ugody w zakresie całego przedmiotu objętego sporem sądowym może doprowadzić do umorzenia postępowania sądowego. Gdyby w odniesieniu do tej samej sprawy którakolwiek ze stron wystąpiła jeszcze raz do sądu, druga strona może podnieść zarzut powagi rzeczy ugodzonej, co spowoduje oddalenie powództwa.

Kto oprócz rodzica ma prawo do kontaktów z dzieckiem?

Oprócz rodziców, kontakty z dzieckiem przysługują również jego rodzeństwu, dziadkom, oraz powinowatym w linii prostej. Ponadto mogą przysługiwać innym osobom, jeśli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

Tak więc wymienione osoby mają prawo do złożenia wniosku o uregulowanie kontaktów.

Kontakty z dzieckiem po rozwodzie

Kontakty przysługują zarówno dziecku jak i rodzicowi bez względu na to, czy dziecko jest dzieckiem małżeńskim, czy też dzieckiem pozamałżeńskim.

Problem z kontaktami z dzieckiem pojawia się często przy okazji rozwodu lub rozstania rodziców.

To sąd rozwodowy zajmuje się ustaleniem kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Kontakty z dziećmi po rozwodzie są regulowane w wyroku rozwodowym i jest to obowiązkowe rozstrzygnięcie sądu.

Oczywiście kontakty z dzieckiem można ustalić w trakcie rozwodu i są one wtedy obligatoryjnym punktem wyroku rozwodowego.

Można także w wyroku rozwodowym nie orzekać o kontaktach i ustalić je w sposób tzw. sztywny, po uprawomocnieniu się wyroku, gdy wystąpi taka potrzeba.

Zawsze należy omówić z adwokatem, czy warto ustalać kontakty w wyroku rozwodowych, czy też zawrzeć porozumienie rodzicielskie. Należy wziąć pod uwagę wiele elementów jak:

• obowiązki zawodowe,
• wiek dziecka,
• zajęcia dodatkowe dziecka,
• miejsce zamieszkania dziecka i rodziców itd.

Co zrobić, gdy ojciec nie wywiązuje się z kontaktów z dzieckiem?

Często  zgłaszają się matki, które mają problem niewywiązywania się z kontaktów przez ojca – ojciec nie przychodzi na kontakty, notorycznie się spóźnia, nie odwozi dziecka w terminie itd.

Jeżeli któryś z rodziców nie wykonuje orzeczenia sądu w przedmiocie kontaktów bądź ugody o uregulowaniu/zmianie kontaktów, to można wszcząć osobne postępowanie o wykonywanie kontaktów.

Takie postępowanie jest dwuetapowe. Pierwszy etap to zagrożenie ojcu przez sąd, sumą pieniężną do zapłaty matce dzieci, a drugi etap to zasądzenie na rzecz matki tejże sumy pieniężnej.

Podstawą prawną są w tym zakresie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, a konkretnie przepis art. Art. 598¹⁵ k.p.c., który stanowi, że „jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku” (paragraf 1).

Paragraf 2 zaś stanowi: jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.

Jeżeli kara pieniężna nie zostanie zapłacona dobrowolnie to można skierować sprawę do sądowej egzekucji przez komornika sądowego.

Nie ma innej drogi prawnej do zmuszenia ojca do odbywania kontaktów niż właśnie postępowanie o wykonywanie kontaktów. Można jeszcze wszcząć procedurę ograniczenia władzy rodzicielskiej lub pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca, a także wystąpić do sądu o podwyższenie alimentów.

Utrudnianie kontaktów z dzieckiem

Często zdarzają się sytuacje, gdy matka utrudnia kontakt z dzieckiem i nie chce wydać dziecka ojcu, kiedy ten ma to tego prawo. Co więc zrobić, gdy matka utrudnia kontakty z dzieckiem?

Wtedy można rozważyć wszczęcie postępowania sądowego lub zagrozić matce zapłatą kary pieniężnej (egzekucja kontaktów z dzieckiem). Przepisy dotyczące sumy pieniężnej/kary pieniężnej/grzywny działają bez względu na to, czy kontaktów nie wykonuje matka np. nie wydaje dziecka, czy ojciec np. spóźnia się dwie godziny.

Co zrobić, gdy matka utrudnia ojcu kontakt z dzieckiem? W tych sprawach nie pomoże wezwanie policji, ponieważ policja nie jest organem, który zajmuje się wykonywaniem kontaktów z dzieckiem oraz eliminuje utrudnienie kontaktu z dzieckiem.

Polskie prawo przewiduje jednak konsekwencje za utrudnianie kontaktu z dzieckiem. Ustawodawca zamierza wprowadzić w 2022 roku nowe przestępstwo do Kodeksu Karnego, jakim jest utrudnianie kontaktów z dzieckiem. Dotychczas jednak problematyka utrudniania bądź nieodbywania kontaktów nie stanowi przestępstwa.

Czy dziecko może odmówić kontaktów z ojcem?

Zdarza się, że dzieci odmawiają kontaktu z ojcem. Wówczas bardzo ważne jest ustalenie przyczyny, skąd bierze się niechęć dziecka do kontaktów z ojcem.

Często przyczyna leży w konflikcie rodziców oraz odczuwaniem przez dziecko konfliktu lojalnościowego. Taka sytuacja może mieć poważne skutki dla rozwoju psychicznego i emocjonalnego dziecka.

Warto rozważyć wtedy terapię dziecka, terapię rodziców, ograniczenie władzy rodzicielskiej przez zobowiązanie rodziców do wspólnej terapii nakierunkowanej na komunikację rodzicielską, zmienić miejsce zamieszkania dziecka, ustalić kontakty w obecności kuratora sądowego bądź ustalić wydawanie dziecka w obecności kuratora sądowego lub psychologa.

Konkretne działanie musi być dopasowane do danej sytuacji prawnej i faktycznej klienta oraz jego dziecka. Nie ma uniwersalnych rozwiązań ani wzorów.

Co zaś zrobić, gdy ojciec nie chce kontaktów z dzieckiem? Jak już pisaliśmy ojciec ma nie tylko prawo, ale także obowiązek do kontaktów z dzieckiem, dlatego dziecko nie może odmówić kontaktu z ojcem.

Załączniki:

1. Wniosek o ograniczenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem
2. Wniosek o przyznanie zwrotu wydatków w kontaktach z dzieckiem
3. Wniosek o uregulowanie kontaktu z dzieckiem
4. Wniosek o zakazanie kontaktów z dzieckiem