Mediacja to niezwykle skuteczny i bazując na moim doświadczeniu –  popularny sposób na rozwiązywanie konfliktów.  Wprawdzie mediacja w Polsce najczęściej kojarzy się z postępowaniem rodzinnym (np. sprawy rozwodowe czy dot. alimentów), to w rzeczywistości w drodze mediacji można zakończyć większość sporów, w tym prawie każdą sprawę, która potencjalnie wymagałyby rozstrzygnięcia przez sąd. Stosowanie mediacji niesie za sobą wiele korzyści dla każdej ze stron. 

Co to jest mediacja?

Mediacja to sposób na rozwiązywanie konfliktów, który polega na tym, że w sporze między stronami interweniuje strona trzecia zwana mediatorem, która pomaga stronom poprawić ich relacje oraz komunikację między nimi oraz stosuje techniki rozwiązywania problemów i negocjacji, które umożliwiają stronom osiągnięcie porozumienia. Postępowanie mediacyjne ukierunkowane jest na cel i koncentruje się na wspieraniu stron w rozstrzygnięciu sporu.

Strony same decydują również o charakterze porozumienia zawartego po przeprowadzeniu mediacji i jego mocy wiążącej. Może być to np. nowa umowa między stronami dot. sprawy spornej, modyfikacja już istniejącej umowy lub też tzw. ugoda mediacyjna. Ugoda mediacyjna zawierana jest między stronami w obecności mediatora i obejmuje postanowienia mediacyjne dot. praw i obowiązków stron, przyjętych rozwiązań czy zasad mających zapobiec powrotowi konfliktu w przyszłości. Strony mogą nawet wystąpić do sądu o zatwierdzenie tej ugody (i, jeśli to konieczne, również o nadanie jej klauzuli wykonalności) co sprawia, że wywołuje ona wtedy takie same skutki prawne, jak gdyby strony zawarły ugodę przed sądem.

Jakie korzyści wyniesiemy z mediacji?

Mediacja pozwala stronom na:

►wznowienie lub utrzymanie kontaktów,
►nawiązanie i poprawę komunikacji,
►zrozumienie wzajemnych potrzeb i obaw,
►obniżenie poziomu negatywnych emocji,
►uwzględnienie wzajemnych interesów w proponowanych rozwiązaniach,
►wdrożenie skutecznych technik rozwiązywania problemów i negocjacji,
►uniknięcie stresu związanego z udziałem w procesie sądowym,
►zachowanie kontroli zarówno nad procesem mediacji, jak i treścią porozumienia,
►opracowanie korzystnego dla obu stron porozumienia.

Ponadto mediacja to proces oszczędny zarówno pod względem czasu trwania jak i niezbędnych do poniesienia kosztów finansowych. Jest ona zdecydowanie szybsza niż postępowanie sądowe, które może trwać nawet latami. Jest też tańsza, gdyż nie ma konieczności przeprowadzenia np. postępowania dowodowego czy zatrudniania pomocy prawnej. Co więcej, jeśli proces trwa krócej, tym samym strony szybciej mogą wprowadzić porozumienie w życie i tym samym np. mogą szybciej uzyskać zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę czy szybciej może dojść do naprawienia szkody. Niezależnie od tego, czego dotyczy spór, im szybciej dochodzi do konstruktywnego porozumienia, tym korzystniejsze jest to dla stron.

Często nawet jeśli podczas mediacji nie dojdzie do zawarcia porozumienia, strony i tak uważają proces za korzystny, gdyż dochodzi do poprawy relacji między stronami. Może się też zdarzyć, że dzięki mediacji strony nauczą się ze sobą komunikować, pozbędą się negatywnych emocji i zdecydują się na przejście do negocjacji już bez udziału mediatora.

Mediator

Mediatorem jest zazwyczaj osoba niezależna od stron sporu (lub przynajmniej autonomiczna wobec nich), która nie jest bezpośrednio zaangażowana w konflikt. Niezależność mediatora polega na tym, że nie jest ani stroną sporu, ani nie popiera żadnej ze stron, a skutki rozwiązania sporu nie będą miały na niego wpływu (np. nie przyniosą mu żadnych korzyści). Co do zasady, mediator nie ma też osobistych powiązań ze stronami konfliktu i dzięki temu jest bezstronny. 

Zadaniem mediatora jest poprawa relacji i komunikacji między stronami i umożliwienie im osiągnięcie porozumienia przez stosowanie skutecznych technik rozwiązywania problemów i negocjacji. Mediator ułatwia stronom zidentyfikowanie i zrozumienie ich interesów, przedstawienie ich drugiej stronie oraz określenie sposobów zaspokojenia ich potrzeb.

Mediator nie jest upoważniony do podejmowania wiążących decyzji za strony. Pomaga stronom, ale nie decyduje o niczym w ich imieniu. Nie może zmuszać ich do przyjęcia wybranych rozwiązań ani narzucać im własnych decyzji. Mediator nie zajmuje się też ustalaniem, która strona ma rację, a która nie. Jest on jednak w stanie wpływać na wynik sporu poprzez uznany przez strony autorytet, swoją osobowość oraz posiadane doświadczenie w zakresie usprawniania procesu negocjacji i rozwiązywania podobnych problemów.

 z pozdrowieniami :

prawnik  Joanna Świątek – Wojnarowska