DZIEŃ DOBRY!
Pięknie to brzmi prawda? Urlop wypoczynkowy to jeden z przywilejów osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Od kiedy pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego?
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik, który po raz pierwszy podejmuje pracę, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
W kolejnych latach zatrudnienia zgodnie z art. 154 kodeksu pracy, wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Do okresu zatrudnienia zalicza się również okresy poprzedniego zatrudnienia
W okres zatrudnienia wliczane są także lata nauki. Jednak jeżeli nauka była pobierana w latach zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się okres zatrudnienia lub okres pobierania nauki, w zależności, która opcja jest korzystniejsza dla pracownika. Zgodnie z artykułem 155 Kodeksu pracy do okresu pracy wlicza się odpowiednio z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Przy czym okresy nauki nie podlegają sumowaniu.
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Zgodnie z tym jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop.
Niewykorzystanie urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym
Pracownik, który w danym roku kalendarzowym nie wykorzystał całości przysługującego mu urlopu wypoczynkowego nie traci do niego prawa.
Pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu zaległego w pierwszej kolejności. Rozpoczęcie urlopu zaległego dnia 30 września uważa się za zachowanie terminu. Pracownik nie ma prawa wykorzystania zaległego urlopu bez zgody pracodawcy, nawet jeżeli został przekroczony termin jego udzielenia.
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia
Zgodnie z artykułem 1671 Kodeksu pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekroczyć wymiaru wynikającego z przepisów o urlopie proporcjonalnym.
Podjęcie decyzji o udzieleniu pracownikowi urlopu w trakcie wypowiedzenia zależy od pracodawcy, uprawnienie to przysługuje bez względu na to, czy wypowiedzenie zostało złożone przez pracownika, czy pracodawcę.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2011 (sygn. akt: II PK 302/10) “udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia zależne jest jedynie od woli pracodawcy, której pracownik nie może się sprzeciwić”.
Przytoczony prędzej art. 1671 Kodeksu pracy mówi o wykorzystaniu urlopu zaległego w okresie wypowiedzenia. W związku z tym pracownik może zostać zobowiązany do wykorzystania całości urlopu zaległego, a także urlopu bieżącego, który przysługuje mu w danym roku kalendarzowym obliczonego proporcjonalnie zgodnie z art. 1551 Kodeksu pracy. Jest to zgodne z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2007 roku (sygn. akt. I PK 261/06) “Ostatnie zdanie art. 1671 Kodeksu pracy, pozwala stwierdzić, że pracodawca może udzielić pracownikowi w okresie wypowiedzenia całego zaległego urlopu.
Jeżeli przysługujący pracownikowi urlop wypoczynkowy nie zostanie wykorzystany w okresie wypowiedzenia, pracodawca ma obowiązek wypłacenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop po ustaniu stosunku pracy.
Pięknych urlopów życzy Joanna Świątek – Wojnarowska prawnik.